Doel
Alcoholgebruik kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Regelmatig drinken van alcohol kan tot hersenbeschadiging, ziektes en alcoholverslaving leiden. De overheid probeert problematisch alcoholgebruik tegen te gaan met regels en voorlichting.
Een drank is alcoholhoudend wanneer het een alcoholpercentage van meer dan 0.5 % heeft. Dorps- en buurthuizen die alcohol schenken hebben altijd met de Alcoholwet te maken. In dit artikel zetten we op een rijtje wat dat betekent.
Wat betekent de Alcoholwet voor het buurt- of dorpshuis?
ALCOHOLBESTUURSREGLEMENT
Het bestuur moet een Alcoholbestuursreglement vaststellen, met onder meer huis- en gedragsregels ten aanzien van alcoholgebruik en dit reglement aan de gemeente voorleggen. In deze Vraagbaak vindt u een model bestuursreglement dat speciaal voor dorps- en buurthuizen is opgesteld. Het is aan te bevelen de bezoekers en huurders van het buurt- of dorpshuis op de hoogte te brengen van de inhoud van het bestuursreglement.
Alcoholvergunning
- Om alcohol te mogen schenken is een alcoholvergunning nodig. Die moet worden aangevraagd bij de gemeente. Op de vergunning moeten twee leidinggevenden worden genoemd die in het bezit zijn van het diploma Sociale Hygiëne en ingeschreven staan in het Register Sociale Hygiëne.
- Dorps- en buurthuizen kunnen, anders dan de commerciële horeca, een beroep doen op subsidies en/of vrijwilligers. Om oneerlijke concurrentie met de horeca te voorkomen krijgen dorps- en buurthuizen die een bar in eigen beheer hebben daarom meestal een alcoholvergunning met beperkingen. De Alcoholwet (art. 4) noemt een drietal beperkingen; die hebben betrekking op (a) de tijden gedurende welke in de betrokken inrichting alcoholhoudende drank mag worden geschonken; (b) in de inrichting te houden feesten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen; (c) in de inrichting te houden bijeenkomsten die gericht zijn op personen die niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de betreffende rechtspersoon betrokken zijn. De wetgever heeft aangegeven dat het niet de bedoeling is dat gemeenten buurt- en dorpshuizen onnodige beperkingen oplegt. Kijk ook bij paracommercie.
- De vergunning is ‘pandgebonden’ en dus alleen geldig binnen de accommodatie. Als er buiten de accommodatie wordt geschonken, bijvoorbeeld tijdens een evenement in een tent naast het dorps- of buurthuis, dan moet hiervoor een aparte vergunning worden aangevraagd. Kijk ook bij Stappenplan evenementen.
Diploma Sociale Hygiëne
In een dorps- of buurthuis moet er op momenten dat er alcohol wordt geschonken óf een persoon aanwezig zijn die over een verklaring Sociale Hygiëne beschikt óf een barvrijwilliger die een instructie verantwoord alcoholschenken heeft gevolgd.
Het diploma Sociale Hygiëne kan worden verkregen door een cursus met aansluitend examen te volgen. Personen die het diploma Sociale Hygiëne hebben gehaald moeten zelf zorgen dat ze worden bijgeschreven in het online Register Sociale Hygiëne. Hier zijn kosten aan verbonden. Een gemeente zal alleen een alcoholvergunning verlenen als de desbetreffende leidinggevenden in het Register Sociale Hygiëne staan. Het register wordt beheerd door de Landelijke commissie sociale hygiëne (LCSH). Bijschrijven kan met een door de LCSH erkend diploma of certificaat zoals het bij de SVH te behalen diploma Sociale Hygiëne.
Instructie Verantwoord Alcoholschenken
Barvrijwilligers die alcohol schenken moeten minimaal 16 jaar oud zijn (een gemeente kan verordenen dat de leeftijd 18 moet zijn) en een Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) hebben gevolgd. In de bar of kantine moet hiervan een registratie aanwezig zijn. De IVA kan worden gegeven door een leidinggevende of door een docent van buiten de organisatie, bijvoorbeeld een provinciale dorpshuizen- of sportkoepel of een instelling die zich richt op alcoholpreventie.
Leeftijdsgrens
Aan jongeren onder de 18 jaar mag geen alcohol worden verstrekt. De leeftijdsgrens voor het schenken van alcohol moet in het buurt-of dorpshuis goed zichtbaar worden gemaakt. Een barmedewerker is verplicht de leeftijd van de jongeren na te gaan aan de hand van een legitimatiebewijs. Dit kan een paspoort, rijbewijs, bromfietscertificaat of een OV-studentenkaart zijn.
Schenktijden
De tijden waarop alcohol mag worden geschonken moeten goed zichtbaar vermeld worden.
Inrichtingseisen
Voor wat de inrichting van de accommodatie betreft is het bouwbesluit 2012 leidend. Het bij de oude Drank- en Horecawet behorende Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet is op bijna alle punten vervallen.
Handhaving
Overmatig alcoholgebruik zorgt in de samenleving voor nogal wat problemen, vandaar dat de handhavingsbepalingen scherp zijn. Kijk ook bij Alcoholmatigingsbeleid.
Wie controleert?
Het houden van toezicht op de naleving van de Alcoholwet is een taak van de gemeente.
Wat wordt gecontroleerd?
Het is aannemelijk dat gecontroleerd wordt op hieronder genoemde punten:
- De vergunning van de gemeente
- De inrichtingseisen
- De aanwezigheid van de leidinggevende of de barvrijwilliger
- De controle op het juist handhaven van de leeftijdsgrens.
- Alcoholbezit in de openbare ruimte van jongeren onder de 18 is strafbaar. Dit is ook het geval wanneer de jongere het drankje door een volwassene heeft laten kopen.
- De aanduiding van de leeftijdsgrens en de schenktijden.
Het toezicht op de naleving van de Alcoholwet, de APV en vergunningsvoorwaarden wordt gedaan door de zogenoemde BOA’s. Deze ambtenaren zijn door de gemeente aangesteld. De opsporingsambtenaren hoeven zich niet bekend te maken en kunnen onopvallend onder het publiek aanwezig zijn. Bij het niet naleven van de regels in de Alcoholwet, de APV en de vergunningsvoorwaarden kan dit leiden tot een waarschuwing en wanneer de overtreding vaker is geconstateerd, kan een sanctie volgen.
Ook de politie kan in het kader van hun algemeen toezichthoudende taak optreden als opsporingsambtenaar voor de Alcoholwet. De politie kan direct een proces verbaal opmaken wanneer het een overtreding van de sluitingstijden betreft.
Wat zijn de sancties?
- Bestuurlijke boete. De burgemeester kan een bestuurlijke boete opleggen in het geval dat de paracommerciële organisatie een overtreding heeft begaan binnen de gemeente.
- Strafrechtelijke vervolging. Op basis van de Wet op de economische delicten, hetgeen een boete tot gevolg zal hebben, dan wel, na herhaaldelijk overtreden, het stilleggen van de alcoholverkoop.
- De gemeente kan de vergunning ook zelf intrekken wanneer men zich niet aan de regels houdt of wanneer er, bijvoorbeeld, veel overlast voor de omgeving wordt veroorzaakt.
Organisatie
Een bestuur van een dorps- of buurthuis kan zich niet veroorloven om de barexploitatie amateuristisch te organiseren. Daarvoor staat er teveel op het spel. Ook wanneer een en ander goed is geregeld doet een bestuur of leidinggevende er goed aan om de gang van zaken regelmatig te evalueren. Hulpmiddelen daarbij kunnen zijn:
- de barexploitatie tot een vast agendapunt te maken van de bestuursvergadering
- iemand binnen het bestuur aanwijzen en met de verantwoordelijkheid belasten voor het (doen) nakomen van bepalingen inzake de sociale hygiëne, IVA, actualiseren van leeftijdsgrenzen, vergunning, bestuursreglement, contracten, etc.
- Het regelmatig uitvoeren van kwaliteitscontroles.
Vragen?
Voor meer informatie over details van de Alcoholwet kunt u terecht op de website ‘Handreiking toezicht Alcoholwet’, zie hier. Of informeer bij uw gemeente.
