Statuten

Iedere stichting of vereniging met volledige rechtsbevoegdheid moet bij inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel een statuut hebben. Voor het verkrijgen van statuten is een gang naar de notaris noodzakelijk. In veel gevallen heeft men daarnaast ook een huishoudelijk reglement.

In de statuten staan de formele zaken waarvan bij wet bepaald is dat deze in de statuten beschreven moeten worden. Daarnaast kunnen oprichters van een stichting of vereniging andere bindende zaken bepalen in de statuten. Het samenstellen van de statuten is de verantwoordelijkheid van het oprichtingsbestuur. Dit bestuur moet zich afvragen wat zij opgenomen wil hebben en op welke manier. In veel gevallen wordt gebruik gemaakt van voorbeelden van vergelijkbare organisaties (zie verderop) of van standaardvoorbeelden van de notaris.

De notaris moet erop toezien dat alle wettelijke verplichtingen voor een statuut zijn opgenomen en er geen zaken opgenomen zijn die in strijd zijn met de wet. In andere zaken heeft de notaris een adviserende rol. Bij twijfel over de inbreng van de notaris is het goed om een andere jurist te raadplegen.

Voorbeelden van statuten

De voorbeeldstatuten voldoen aan de eisen die de Wet Bestuur en Toezicht rechtspersonen (WBTR) stelt.

• We hebben twee voorbeelden van statuten van een stichting dorpshuis opgenomen, versie A en versie B. De ene versie laat het bestuur wat meer ruimte dan de andere. Als u de versies vergelijkt zult u zien dat het mogelijk is om statuten passend te maken voor verschillende behoeften. Bespreek uw wensen dus met uw notaris.
• Hoewel verreweg de meeste dorps- en buurthuizen de stichtingsvorm hebben, is er ook een aantal dat voor een vereniging koos. Klik hier voor een voorbeeld. 

Inhoud van statuten

Onderstaand een aantal zaken die in de statuten van een stichting en een vereniging opgenomen kunnen worden.

Statuten voor een stichting

In de statuten voor een stichting moeten minimaal de volgende zaken worden opgenomen:

1. Naam en zetel;
2. Doel en middelen;
3. Vermogen;
4. Bestuur: samenstelling, benoeming, defungeren;
5. Bestuur: taak en bevoegdheden;
6. Bestuur: vertegenwoordiging;
7. Besluitvorming;
8. Boekjaar en jaarstukken;
9. Statutenwijziging;
10. Ontbinding.

Statuten voor een vereniging

Voor de statuten van een vereniging gelden in grote lijnen dezelfde zaken als voor een stichting. Het grote verschil tussen de rechtspersonen is dat een vereniging leden heeft.
Statuten van een vereniging kunnen onder andere ook de volgende bepalingen bevatten:

1. Naam en zetel;
2. Doel;
3. Middelen;
4. Geldmiddelen;
5. Leden;
6. Aanmelding lidmaatschap;
7. Beëindiging lidmaatschap;
8. Schorsing lidmaatschap;
9. Rechten en plichten;
10. Organen;
11. Algemene Vergadering;
12. Algemeen Bestuur;
13. Dagelijks Bestuur;
14. Werkgroepen;
15. Geschillencommissie;
16. Commissies;
17. Adviseurs;
18. Schorsing in en ontheffing uit een functie;
19. Beheer;
20. Rechtsgeldigheid van besluiten;
21. Huishoudelijk Reglement;
22. Tegenstrijdig belang;
23. Statutenwijziging;
24. Ontbinding;
25. Stemmen;
26. Onvoorziene gevallen;
27. Slotbepalingen.