Verzekeren moeten we alleen die risico’s die we zelf niet kunnen of willen dragen, dat geldt ook voor buurt- en dorpshuizen. Een goede samenstelling van het verzekeringspakket kan alleen in samenwerking met een deskundige die de tijd neemt. En om verrassingen te voorkomen moet het bestuur tenminste éénmaal per jaar het verzekeringspakket evalueren.
Vragen
- Welke verzekeringen moeten voor een accommodatie worden afgesloten?
- Tot welke bedragen?
- Welke zaken zijn daarbij van belang?
- Op welke premies moet je daarbij rekenen?Wat moet in ieder geval worden verzekerd en welke risico’s kun je zelf dragen?
Welke verzekeringen?
De meest voorkomende verzekeringen voor een accommodatie zijn in drie groepen in te delen:
- Materiële zaken: opstal, inventaris en bedrijfsschade;
- Aansprakelijkheidsverzekeringen: wettelijke aansprakelijkheid en bestuurdersaansprakelijkheid;
- Verzekering van medewerkers en vrijwilligers.
Omdat buurt- en dorpshuizen onderling sterk verschillen kan niet in algemene termen worden aangegeven welke verzekeringen gewenst of noodzakelijk zijn. Van sommige risico’s is het duidelijk dat die niet verzekerd hoeven te worden, bijvoorbeeld dat er geen opstalverzekering nodig is als het gebouw niet in eigendom is. Maar van andere risico’s, bijvoorbeeld die van bestuurlijke aansprakelijkheid, is niet zomaar te zeggen of die wel of geen verzekering behoeven.
Organisatie
Belangrijk is dat verzekeringen worden afgesloten bij een vertrouwd adres. Bij een bemiddelaar die bereid is samen met u te zoeken naar de juiste oplossingen tegen betaalbare premies. Toch is het verstandig om zaken zelf te blijven volgen, het blijft immers de eigen verantwoordelijkheid van het bestuur. Houd de vinger aan de pols door:
- Advies te vragen welke verzekeringen noodzakelijk zijn;
- Risico’s en kosten van verzekering in kaart te brengen;
- Goede voorlichting te verstrekken over de verschillende verzekeringen aan medewerkers en anderen;
- Periodiek overleg te voeren met de verzekeraar of verzekeraars;
- Verzekering ten minste een keer per jaar te agenderen op de bestuursvergadering;
- Polissen, schademeldingen, afhandelingen et cetera goed te administreren.
Materiële zaken
Opstal, bedrijfsschade, inventaris en dergelijke verzekeringen
Opstalverzekering
Deze verzekering is nodig voor organisaties die eigenaar zijn van een of meerdere panden en dient de kosten te dekken van schade aan gebouw en installaties als gevolg van brand, storm, wateroverlast en inbraak. Verzekerd moet worden tegen herbouw- of nieuwwaarde. Daarbij moet rekening worden gehouden met opruim- en afbreekkosten. Fundamenten hoeven niet altijd te worden vervangen. De premie is sterk afhankelijk van de bouwaard, het gebruik en de ligging van het pand. Een vergelijking van de premies bij verschillende verzekeraars is aan te bevelen.
- De verzekerde waarde van de panden wordt niet altijd even zorgvuldig vastgesteld. In de praktijk zijn grote afwijkingen geconstateerd. Hierdoor ontstaat het risico dat u te veel premie betaalt of – nog erger – dat bij een te laag verzekerd bedrag niet de volledige schade wordt vergoed. Optimaal is het om de verzekerde waarde te laten vaststellen door een erkend en beëdigd taxateur. De kosten hiervan zijn te overzien en bij vaststelling van de waarde van de panden kan een verzekeraar zich achteraf niet beroepen op onderverzekering. De taxatie is meerdere jaren geldig, mits geen verbouwing heeft plaatsgevonden of veranderingen aan het pand zijn aangebracht.
- Verzekering tegen inbraak is niet in alle omstandigheden mogelijk. Soms wordt een alarminstallatie vereist, waar dan vaak weer een iets lagere premie tegenover kan staan.
- Eigen risico bij storm en inbraak kan sterk variëren. Bij de vergelijking van de premies moet u het eigen risico dus goed meewegen.
Aandachtspunten: premiehoogte, dekking van inbraakrisico, verschillen in eigen risico bij schade, glasschade meeverzekeren, taxatie van verzekerde waarde, verzekerde waarde jaarlijks indexeren. Bij herbouwwaarde-verzekering is soms de verplichting aanwezig om het gebouw in de oorspronkelijke vorm te herbouwen. Dat kan nadelig zijn als het een oud gebouw betreft. Indien fundamenten niet meeverzekerd zijn, is dat een beperking bij het realiseren van een nieuwe accommodatie.
Bedrijfsschadeverzekering
Mocht na een schade, bijvoorbeeld als gevolg van brand of inbraak, de accommodatie tijdelijk moeten worden gesloten, dan derft de organisatie die het gebouw exploiteert inkomsten. Niet alleen inkomsten van verhuur en barinkomsten worden misgelopen, ook de vaste lasten lopen (nog enige tijd) door. Om deze financiële schade op te vangen kan er een bedrijfsschadeverzekering worden afgesloten. Zo’n verzekering keert gedurende een van tevoren vastgestelde termijn de gederfde inkomsten uit, onder aftrek van bespaarde kosten, zoals b.v. de bespaarde energiekosten.
Inventaris-, glas- en waterschadeverzekering
Het is voor deze verzekeringen niet altijd mogelijk de meest gewenste dekking te krijgen. De accommodaties staan soms achteraf en zijn in de weekenden vaak niet in gebruik. Bewaking en preventieve maatregelen kunnen gebouw en inventaris beschermen en leiden tot een ruimere dekking of een lagere premie of eigen risico.
Inventarisverzekering
Verzekert schade aan de inventaris en is voor alle accommodaties nodig. Voor de inventarisverzekering gelden globaal dezelfde regels als voor de opstalverzekering. Gekozen kan worden voor een beperkte dekking tegen bij voorbeeld alleen het brandrisico, alhoewel een uitgebreidere dekking – waarbij ook de risico’s als inbraak en waterschade verzekerd zijn – aanbeveling verdient.
De verzekering moet altijd tegen nieuwwaarde worden afgesloten. Er zijn vaak grote verschillen in eigen risico tussen de verschillende verzekeraars. Hoewel de verzekerde waarde hier eenvoudiger is vast te stellen dan bij de opstal, verdient het aanbeveling periodiek een taxatie te laten uitvoeren door een beëdigd taxateur. Ook hier is een goede vergelijking tussen de premies van meerdere verzekeraars aan te bevelen.
De inventarisverzekering dekt in principe uitsluitend de eigendommen van het buurt- of dorpshuis. Huurders of gebruikers moeten erop gewezen worden dat zij eigendommen, die in het dorpshuis aanwezig zijn, zelf moeten verzekeren; dit geldt ook voor eigendommen van een beheerder of pachter.
Het is mogelijk eigendommen van derden op uw inventarisverzekering mee te verzekeren, maar dit moet wel uitdrukkelijk worden geregeld; kies daarbij wel voor een afzonderlijk verzekerd bedrag om zelf niet met onderverzekering geconfronteerd te worden.
Aandachtspunten: premiehoogte, omvang van de dekking, verschillen in eigen risico bij schade, taxatie van de verzekerde waarde.
Glasverzekering
Afhankelijk van de specifieke situatie en de ervaringen uit het verleden is het aan te bevelen om een glasverzekering af te sluiten. In combinatie met opstal- en inventarisverzekering is dat in veel gevallen niet kostbaar. Bespreek dat met de verzekeraar.
Waterschade
Afhankelijk van de specifieke situatie en ervaringen uit het verleden is het aan te bevelen om een waterschadeverzekering af te sluiten. In combinatie met opstal- en inventarisverzekering is dat in veel gevallen niet kostbaar. Bespreek dat met de verzekeraar. In veel gevallen is het zelfs al opgenomen in een of beide verzekeringen. Rampen, zoals een overstroming, zijn niet meeverzekerd.
Persoonlijke eigendommen
Bij een inventarisverzekering kunnen ook de persoonlijke eigendommen van het personeel veelal worden meeverzekerd. Voor schade aan persoonlijke eigendommen die vrijwilligers tijdens hun vrijwilligerswerk bij zich hebben of gebruiken, kan mogelijk een beroep worden gedaan op de vrijwilligersverzekering van uw gemeente. Zie verderop bij Vrijwilligersverzekering gemeenten.
Aansprakelijkheidsverzekeringen
Wettelijke aansprakelijkheid, bestuurdersaansprakelijkheid, rechtsbijstand en andere
De AVB-verzekering
Ieder buurt- en dorpshuis heeft een aansprakelijkheidsverzekering bedrijven nodig. Deze verzekering biedt dekking tegen aanspraken van derden voor eventuele schade als gevolg van activiteiten van de accommodatie. Aanbevolen wordt een verzekerd bedrag van tenminste 1.250.000 of 2.500.000 euro.
Belangrijk is dat ook handelingen van vrijwilligers binnen de verzekering vallen. Daarmee ‘schuilen’ zij dan onder de polis van de accommodatie. Het is echter een zogenaamde secondaire dekking. Dit wil zeggen dat als zij zelf voor de schade verzekerd zijn, zij eerst hun eigen AVP (aansprakelijkheidsverzekering particulieren) dienen aan te spreken. Het is verstandig vrijwilligers hier vooraf op te wijzen. De Vrijwilligersverzekering gemeenten heeft ook een dekking voor aansprakelijkheid vrijwilligers, zie verderop.
- Het is normaal dat er een klein eigen risico op zaakschade wordt opgelegd;
- De premie is meestal afhankelijk van de omzet van de accommodatie;
- De verzekering biedt dekking als de verzekerde aansprakelijk is, mits er geen sprake is van opzet. Mocht men ten onrechte aansprakelijk gesteld worden dan zal de verzekeraar het verweer voeren en ook de kosten voor rechtsbijstand voor zijn rekening nemen. Mits er in beginsel dekking is;
- Geen dekking bestaat voor toegebrachte vermogensschade, dit risico is te verzekeren op de onderstaande BTA-verzekering.
Aandachtspunt: diverse verzekeringen kennen grote verschillen in eigen risico, dit is van invloed op de te betalen premie.
Bestuurders en toezichthouder van verenigingen en stichtingen aansprakelijkheidsverzekering (BTA- verzekering)
De verzekering geeft dekking voor het persoonlijk risico aansprakelijk te worden gesteld. Zij dekt de persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder, directeur of toezichthouder die tot de verzekerden behoren en die in hun hoedanigheid handelen. Dat wil zeggen dat ze in overeenstemming met hun bevoegdheden handelen zoals die geregeld zijn in de wet, statuten of arbeidsovereenkomst.
De dekking van de BTA-verzekering bestaat uit twee elementen: een rechtsbijstand, waarbij geen eigen risico van toepassing is, en een schadevergoedingselement. De premie is vanzelfsprekend sterk afhankelijk van de gekozen verzekerde maximum schadevergoeding.
De BTA-verzekering keert in ieder geval niet uit bij:
- Opzettelijk gedrag, onrechtmatigheid en malafide handelingen;
- Supercontractuele aansprakelijkheid (boetes, schadevergoedings-, vrijwarings- en garantiebedingen);
- Letsel- en zaakbeschadiging gedekt onder de WA of AVB-polis.
Of deze verzekering noodzakelijkerwijs afgesloten moet worden is niet zonder meer te zeggen. Als besturen en bestuursleden met gezond verstand en volgens de heersende maatschappelijke normen en waarden handelen kan er vrijwel niets fout gaan. Maar toch kunnen bestuursleden persoonlijk worden aangesproken. Zie daarom ook de artikelen Wet bestuur en toezicht rechtspersonen en Aansprakelijkheid werkgever.
De gratis vrijwilligersverzekering van de VNG kent een dekking voor bestuurdersaansprakelijkheid van vrijwilligers, zie verderop bij Vrijwilligersverzekering gemeenten.
Rechtsbijstandverzekering
Met een rechtsbijstandverzekering bent u verzekerd van juridische hulp bij conflicten en steun bij juridische vragen. De beste oplossing is het zelf tijdig inschakelen van een eigen advocaat. Als daar de middelen voor ontbreken is een rechtsbijstandsverzekering een goed alternatief. Veelal wordt een procedure niet gevoerd door de advocaat van de verzekeraar maar kan men een eigen advocaat aantrekken.
Het is altijd verstandig om bij belangrijke besluiten en contracten vooraf juridisch advies te vragen. Informeer of de polis recht geeft op (enkele) gratis juridische adviezen.
Verzekering van kasgelden
Of een dergelijke verzekering wenselijk is, hangt af van de mening van het bestuur. De aanwezigheid van een goede kluis binnen de accommodatie kan van invloed zijn op een besluit tot verzekeren.
Autoverzekering
Medewerkers en vrijwilligers zullen regelmatig in hun eigen auto rijden ten behoeve van de accommodatie. In een normale kilometervergoeding is al een bedrag begrepen voor een WA- en cascoverzekering. Toch kan het gewenst zijn om voor dienstreizen een aanvullende cascoverzekering af te sluiten. Bij een grote schade of verlies aan no-claim korting van de medewerker of vrijwilliger kunnen meerkosten daaruit worden vergoed.
Inzittendenverzekering
Vrijwilligers die voor het bestuur van het dorps- of buurthuis personenvervoer verrichten vragen speciale aandacht. De risico’s zijn wellicht af te dekken door het sluiten van een inzittendenverzekering. Vraag deskundig advies bij uw verzekeraar, zeker wanneer dit vervoer gebeurt tegen betaling!
Aandachtspunt: kilometervergoedingen inclusief alle verzekeringspremies
Milieuschadeverzekering
Een milieuschadeverzekering vergoedt saneringskosten als er onverwacht schadelijke stoffen in de bodem of het oppervlaktewater terecht zijn gekomen, bijvoorbeeld bij het blussen van een brand. Alleen wanneer er in uw accommodatie schadelijke stoffen worden gebruikt kan verzekering zinvol zijn. Overleg met uw adviseur.
Verzekering van vrijwilligers en medewerkers
Heeft het dorps- of buurthuis eigen personeel in dienst dan krijgt ze te maken met wettelijk verplichte verzekeringen. Daarnaast zijn er verzekeringen die uitsluitend voortvloeien uit een goed en verantwoord werkgeverschap.
Verplichte werknemersverzekeringen
Als er sprake is van werkgeverschap dan heeft de werkgever te maken met de verschillende aspecten van (werknemers)verzekeringen. Dat wil zeggen: aanmelding, premie inhouding en afdracht, kosten, administratieve verplichtingen, uitkeringsinstanties, Arbodienst, etc.
De werkgever regelt de verzekering van zijn werknemers. Zie de artikelen Werkgeverschap en Personeelsbeleid.
Pensioenverzekering
Is een CAO van toepassing, of verklaart een bestuur een CAO van toepassing, dan is daarmee meestal ook de pensioenverzekering geregeld. Als geen pensioenverzekering verplicht is opgelegd bij CAO dan is het goed gebruik en een blijk van verantwoord werkgeverschap om werknemers een pensioenverzekering aan te bieden. Zie het artikel CAO en pensioen.
Naast de rechten van verzekerden dienen de kosten van een dergelijke verzekering goed in beeld gebracht te worden. Omdat dit een specialistische materie is doet u er goed aan deskundig advies in te winnen, bijvoorbeeld bij uw eigen verzekeringsadviseur. Informatie over pensioenverzekering en verzekeraars is ook op te vragen bij het Verbond van verzekeraars.
Vrijwilligersverzekering gemeenten
Om het vrijwilligerswerk te stimuleren krijgen gemeenten op basis van het aantal inwoners een bedrag uit het gemeentefonds voor het afsluiten van gratis vrijwilligersverzekeringen. Veel Nederlandse gemeenten bieden de vrijwilligersverzekering van de VNG (Centraal Beheer Achmea) aan. Een aantal gemeenten heeft zich elders verzekerd. Misschien zijn er ook gemeenten die geen vrijwilligersverzekering aanbieden. Informeer bij uw gemeente of en welke verzekering is afgesloten. Is het de VNG-verzekering, informeer dan ook of het alleen de basisdekking of tevens het pluspakket betreft.
Heeft uw bestuur zelf een vrijwilligersverzekering afgesloten en overweegt u deze te beëindigen om gebruik te gaan maken van een vrijwilligersverzekering van uw gemeente? In dat geval adviseren wij u om dit af te stemmen met uw verzekeringsadviseur.
Voorbeeld: Het opzeggen van uw aansprakelijkheidsverzekering is niet verstandig, omdat een vereniging of stichting ook het risico loopt aangesproken te worden voor gebeurtenissen die niet direct verband hebben met vrijwilligerswerk. Denk bijvoorbeeld aan de aansprakelijkheid voor de dakpan die op het hoofd van een bezoeker valt of aan een bezoeker die van een (defecte) barkruk valt.
Klachtenregeling en adressen
Klachten kunnen worden ingediend bij de Raad van Toezicht Verzekeringen. Schadeverzekeraars, aangesloten bij het Verbond van Verzekeraars in Nederland, onderwerpen zich aan de uitspraken van de Raad van Toezicht. Naast de mogelijkheid om zich tot de Raad van Toezicht te wenden is er de mogelijkheid om het oordeel van de rechter te vragen.
Informatie over verzekeringen is te verkrijgen bij:
Verbond van Verzekeraars